ژئومورفولوژی حوضه ی آبخیز سد زاگرس به منظور پهنه بندی مناطق حساس و آسیب پذیر در برنامه های توسعه

مناطق حساس ژیومورفولوژیکی در برگیرنده ی پهنه هایی است که در چارچوب دانش جغرافیای طبیعی حایز ویژگیهایی است که آنها را ، از سایر مناطق متمایز می نماید، هر حوضه آبخیز از نوعی وحدت ژیومورفولوژیکی و اکولوژیکی برخوردار است. لذا مطالعات جغرافیایی در این واحدها در ابعاد طبیعی انسانی و بطور کلی اکولوژیک بایستی بر اساس روش سیستمی انجام گیرد، در پژوهشهایی که با هدف شناخت آسیب پذیری و مخاطرات در این گونه مناطق به عمل می آید معمولا مسایلی چون ؛ استعداد سیل خیزی، فرسایش بطور اعم و بویژه زمین لغزش- و شیبهای بالای 60% و ... در روابط منطقی خود مورد مطالعه قرار می گیرند. (ژیومورفولوژیک دینامیک)، با دسترسی و کسب این لایه های اطلاعاتی مناطق حساس متمایز گردیده و تلاش می شود راهکارهای مقابله با سوانح به چالش کشیده شوند . حوضه ی آبخیز سد زاگرس از نظر سیاسی جزو استان کرمانشاه محسوب می گردد، حوضه ی مورد مطالعه در محدوده ی ارتفاعی بین 680-2400 متر از سطح دریا و طول جغرافیایی 45 درجه و 48 دقیقه و 30 ثانیه تا 46 درجه و 28 دقیقه و 36 ثانیه و عرض جغرافیایی 33 درجه و 59 دقیقه و 56 ثانیه تا 34 درجه و 19 دقیقه و 57 ثانیه قرار گرفته است. و دارای مساحت 72781 هکتار می باشد. هدف از انجام این تحقیق، شناخت فرایندهای مسبب و پارامترهای موثر در ایجاد بلایای طبیعی در منطقه ی مورد مطالعه و شناسایی رابطه ی سیل خیزی، فرسایش بطور اعم، به ویژه زمین لغزش مناطق دارای شیبهای بالای 60 درصد با شرایط ژیومورفولوژیکی، هیدرولوژیکی ، زمین شناسی، پوشش گیاهی، خاکشناسی ، کاربری اراضی و فعالیتهای انسانی و ... به منظور تهیه نقشه پهنه بندی مناطق حساس و آسیب پذیر ژیومورفولوژیک در برنامه های توسعه ی حوضه ی آبخیز سد زاگرس می باشد، همچنین، از دیگر اهداف این تحقیق شناخت مناطق با ارزش ژیومورفولوژیکی است که تاکنون مورد شناسایی قرار نگرفته است، و در نهایت، جستجو و انتخاب راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از تخریب شدید این منطقه . این رساله در پنج فصل به شرح زیر نگارش گردیده است : فصل اول، مربوط به کلیات تحقیق و شناسایی موقعیت حوزه مورد مطالعه می باشد. فصل دوم، نیز به ویژگیهای طبیعی حوزه که شامل : زمین شناسی ، گیاه شناسی ، کاربری اراضی و ژیومورفولوژی است می پردازد. فصل سوم، به ویژگیهای اقلیمی و هیدرولوژیکی حوزه همچون نوسانات دما، بارش، تبخیر، شیب، نیمرخ طولی رودخانه، تراکم و رده بندی آبراهه ها، الگوی زهکشی حوضه و... می پردازد. فصل چهارم، این فصل که در واقع اهداف رساله را در بر دارد شامل تهیه ی نقشه های پهنه بندی فرسایش، سیل خیزی، زمین لغزش، شیبهای بالای 60% و بافر گسلهای لرزه خیز حوزه می باشد، که در نهایت نقشه ی ترکیبی منطقه بصورت سلسله مراتبی از حساسیت (حساسیت ژیومورفولوژی، بالا-متوسط و ضعیف) و تعیین حساسترین منطقه ژیومورفولوژیکی حوضه آبخیز سد زاگرس توسط نرم افزار arc gis ارایه می گردد. و اما در فصل پنجم به بررسی و طرح نتایج حاصل از تحقیق و آزمون فرضیه ها و ارایه پیشنهادات می پردازد. امید است که تحقیق حاضر که اولین پژوهش جامع در زمینه پهنه بندی مناطق حساس ژیومورفولوژیک حوزه آبخیز سد زاگرس می باشد، در پیش بینی، پیش گیری، و کاهش خطرات ناشی از بلایای طبیعی در منطقه موثر باشد.